مروری بر کتاب: البلاغة الجدیدة، تنظیرٌ لبلاغة البیان والتبیین

سید محمدرضا ابن‌الرسول

دوره 1، شماره 2 ، دی 1399، ، صفحه 1-20

چکیده
  پیدایش گونه‌های جدید ادبی از یک­سو و نگرش‌های زبان‌شناختی به ادبیات از سوی دیگر ضرورت بازنگری در آموزه‌های بلاغت سنتی را محسوس‌تر کرد و درنهایت به نقد جدیِ ساختار و محتوای بلاغت قدیم و بازنگاری یا نونگاری آن­ها و پدید آمدن بلاغت جدید انجامید. از جملۀ ده‌ها اثری که به زبان عربی در این باره نگاشته شده کتاب البلاغة الجدیدة (تنظیرٌ ...  بیشتر

بررسی و نقد کتاب المناهج النقدیه الحدیثه؛ أسئلة و مقاربات اثر صالح هویدی

امید ایزانلو

دوره 2، شماره 3 ، فروردین 1400، ، صفحه 1-22

چکیده
  آثاری که به بررسی روش­‌های نقد می­پردازند می­توانند راهنمای خوبی برای علاقه­‌مندان این عرصه باشند. هر چه این نوع آثار جامع­تر باشند کار مخاطبان را راحت­تر می­کنند و نقد این آثار می­تواند به جامع بودن فرایند نقد جامة عمل بپوشاند. بهره­‌گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی در جریان بررسی کتاب المناهج النقدیة الحدیثه، اسئلة ...  بیشتر

نقد و بررسی کتاب "من آفاق الأدب المقارَن" اثر داود سلّوم

حسین ابویسانی

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 3-18

چکیده
  نقد ادبی کاری خلاق است که اثری را به‌نحو تازه‌ای می‌خواند و از زوایای ناپیدای آن رونمایی می‌کند، به‌شرط آن‌که منتقد ادبی به‌اندازة صاحب اثر دارای ذوق و خلاقیت و نیز آشنا با فنون ادبی باشد. در اهمیت نقد ادبی همین بس که با آن همواره ادبیات و علوم ادبی متحول و زنده می‌ماند و معیارهای بِه‌روزتر و جدیدتری به ادبیات عرضه می‌کند. مقالة ...  بیشتر

نقد ساختاری مقالات حوزة ادبیات تطبیقی براساس اصول مقاله‌نویسی مطالعة موردی: دَه مقالۀ تطبیقی فارسی مجلۀ ادب عربی دانشگاه تهران

مهین حاجی زاده؛ مسعود باوان پوری؛ مریم دریانورد

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 21-41

چکیده
  با توجه به شتاب روزافزون تولید علم و انتشارات مقالات، گاهی شاهد شتاب‌زدگی و عدم رعایت اصول مقاله‌نویسی در این مقالات می‌باشیم. بدون شک مقالات چاپ شده در نشریات و مجلات علمی، خالی از عیب و اشکال نخواهد بود و نقد آنها، که به «نقدِ نقد» موسوم شده، زمینۀ‌ یادگیری سایر نویسندگان را فراهم آورده و نیز سبب برطرف شدن ایراد و اشکال مقالات ...  بیشتر

مطالعۀ نقادانۀ کتاب فی مناهج تحلیل الخطاب السردی اثر عمر عیلان

فاطمه اکبری زاده

دوره 1، شماره 2 ، دی 1399، ، صفحه 21-44

چکیده
  کتابفی مناهج تحلیل الخطاب السردی اثر عمر عیلان در حوزۀ روایت­پژوهی ساختارگرا با معرفی و تبیین نظریه­های مختلف به خوانش انواع رویکردهای نقدی در متون پرداخته است. این جستار با بهره از شاخص­های نقد کتاب به بررسی این اثر می­پردازد و ضمن بیان اثربخشی کتاب در مطالعات روایت­پژوهی، مؤلفه­های شکلی و محتوایی آن را موردنظر قرار می­دهد. ...  بیشتر

نقدی بر ترجمۀ کتاب نقوش فارسیة علی لوحة عربیة با عنوان نگاره‌های فارسی بر سنگ‌نوشته ادب عربی براساس نظریۀ انتخاب‌های ترجمه‌ای فرزانه فرحزاد

محمد رحیمی خویگانی

دوره 2، شماره 3 ، فروردین 1400، ، صفحه 23-45

چکیده
  در سال­های اخیر با شتاب گرفتن حرکت ترجمه انواع متون از عربی به فارسی، ضرورت نقد ترجمۀ معیارمند، بیش‌ازپیش خودنمایی می­کند، بر همین اساس، پژوهش حاضر درنظر دارد ترجمۀ فارسی کتاب نقوش فارسیة علی لوحة عربیة، با عنوان نگاره­های فارسی بر سنگ­نوشته ادب عربیرااز منظر نظریۀ «انتخاب­های ترجمه­ای فرزانه فرحزاد» مورد نقد و ...  بیشتر

تحلیل انتقادی کتاب ادبیات داستانی قدیم عربی ( گونه‌شناسی و تحلیل عناصر داستانی )

لیلا جمشیدی

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 45-65

چکیده
  نقد ساختاری و محتوایی کتابهای آموزشی، یکی از برجسته‌ترین فعالیت های علمی است که گذشته از آگاهی‌بخشی و گشودن راه بر پژوهشهای کاربردی، نویسندگان را به تألیف بر اساس موازین دقیق علمی سوق می‌دهد. کتاب « ادبیات داستانی قدیم عربی، گونه‌شناسی و تحلیل عناصر داستانی » اثر خلیل پروینی و هومن ناظمیان از جمله کتابهایی است که با تأکید ...  بیشتر

نقد و ارزیابی کتاب سیری در شعر عربی از روزگار جاهلی تا سقوط بغداد

ابوالحسن امین مقدسی؛ مهدیه قیصری

دوره 1، شماره 2 ، دی 1399، ، صفحه 45-73

چکیده
  در میان منابع شعر عربی با جُنگ‌ها و مجموعه‎های متعددی روبه­رو هستیم که هر کدام با اسلوب خاص خود از قرن­های اولیۀ اسلام تا دوران معاصر سعی در گردآوری اشعار داشته‌اند. این گنجینه‌های ادبی تعیین‌کنندۀ هویت فرهنگی و تمدنی ملت‌ها هستند و در اهمیت آن­ها همین بس که بنای تمدن کنونی جز با احیای این میراث در قالب جمع‌آوری، بازخوانی ...  بیشتر

رویکرد انتقادی به کتاب درس‌نامۀ ترجمه و تعریب

جمال طالبی قره قشلاقی؛ علی سعیداوی؛ عسگر بابازاده اقدم

دوره 2، شماره 3 ، فروردین 1400، ، صفحه 45-68

چکیده
  امروزه، ترجمه یکی از مباحث ارزشمند در حوزه‌های مختلف علمی است و در این بین آثاری که به آموزش ترجمه مبادرت می‌ورزند، اهمیت فراوانی دارند. خوشبختانه، در کشورمان چندین اثر پربار در حوزۀ ترجمه از عربی به فارسی و بالعکس تدوین شده، و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. کتاب درس‌نامۀ ترجمه و تعریب نوشتۀ یسرا شادمان و رضا امانی نیز کتاب ...  بیشتر

تحلیل انتقادی مبانی بلاغت جدید در اندیشه خلیل کفوری

آزاده حیدری؛ عفت مردانی؛ محمد خاقانی اصفهانی

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 69-84

چکیده
  اولین جرقه‌های علم بلاغت نزد مسلمانان را باید در قرن‌های چهارم و پنجم هجری جست‌وجو کرد که ریشه در ذهنیت و فلسفه یونایی دارد.به مرور زمان و پیشرفت در تمامی زمینه‌‌ها در علم بلاغت نیز همچون دیگر علوم، احساس نیاز به یک رویکرد جدید سبب شد نظریه‌های بلاغت جدید در برابر بلاغت سنتی قد علم کنند. کتاب «نحو بلاغة جدیدة» یکی از تألیفات ...  بیشتر

نقد و ارزیابی کتاب آموزش صرف عربی از عبدالهادی فقهی‌زاده

زهره قربانی مادوانی؛ فرشته فرضی شوب

دوره 2، شماره 3 ، فروردین 1400، ، صفحه 69-92

چکیده
  خوانش کتاب­ها با دیدگاه انتقادی، یکی از بهترین­ شیوه‌­های سوق دادن نویسندگان به­‌سمت کاربردی­‌سازی آثار و بهبود سطح علمی و آموزشی تألیفات آن­هاست. بررسی و سنجش ساختاری و محتوایی اثر با معیارهای علمی و ارائۀ راه­­کارهایی برای رفع نواقص و افزایش اثربخشی مطالب کتاب، به نویسنده در ارائۀ هر چه بهتر محتوای علمی و آموزشی ...  بیشتر

ارزیابی انتقادی مجموعة الرائد فی تعلیم اللغة العربیة (مطالعۀ موردی کتاب الإنشاء)

ساجد زارع؛ فاطمه جمشیدی

دوره 1، شماره 2 ، دی 1399، ، صفحه 75-98

چکیده
  مهارت نگارش به­منزلۀ آخرین مهارت­ زبانی با وجود اهمیت بسزایی که در آموزش زبان عربی دارد، تاکنون در ایران نویسندگان کتاب­های دانشگاهی و پژوهشگران کم­تر بدان توجه کرده­اند. چنانچه شواهد نشان می­دهد بیشتر دانشجویان و دانش­آموختگان رشتة زبان و ادبیات عربی با مشکلات فراوانی در زمینة نگارش به زبان عربی روبه­رو هستند. یکی ...  بیشتر

نقد و بررسی کتاب «ابوالعلاء معرّی در بوتۀ نقد ادب تطبیقی»

علی اصغر روان شاد

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 87-105

چکیده
  کتاب «ابوالعلاء معرّی در بوتۀ نقد ادب تطبیقی» اثر نرجس توحیدی‌فر نویسندة معاصر ایرانی است. مؤلف در این اثر تطبیقی، به بررسی اندیشۀ ابوالعلاء معرّی و تطبیق آن با افکار اپیکور، شوپنهاور، نیچه، دانته و صادق هدایت می‌پـردازد. هدف مقالۀ حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی نوشته شده، نقد و بررسی جنبه‌های گوناگون شکلی و محتوایی این کتاب ...  بیشتر

معرفی موسیقی الشعر اثر ابراهیم أنیس و نقد ترجمۀ آن با عنوان موسیقیِ شعر

علی اصغر قهرمانی مقبل

دوره 2، شماره 3 ، فروردین 1400، ، صفحه 93-120

چکیده
  در این مقاله ابتدا به اختصار کتاب موسیقی الشعر تألیف ابراهیم أنیس معرفی و بررسی شده است. پس از آن ترجمۀ کتاب به فارسی با عنوان موسیقی شعر که به قلم نرگس انصاری و طیبه سیفی به فارسی ترجمه شده، نقد و بررسی شده است. در نقد ترجمه ضمن اشاره به دشواری ترجمۀ کتاب به‌دلیل دشواری موضوع و تنوع شواهد شعری و ذکر برخی از محاسن آن، مانند درنظر گرفتن ...  بیشتر

نقد و بررسی کتاب النقد الثقافی المقارن؛ منظور جدلی تفکیکی اثر عزالدین المناصره

تورج زینی وند؛ روژین نادری

دوره 1، شماره 2 ، دی 1399، ، صفحه 99-122

چکیده
  عزالدین المناصره از منتقدان فرهنگی ـ سیاسی در حوزة نقد ادبی است که با نگارش کتاب النقد الثقافی المقارن؛ منظور جدلی تفکیکیبر غنای ادبیات تطبیقی در جهان عرب افزوده است. مؤلف در این کتاب، ضمن تعریف نقد فرهنگی و هم‌پوشانی آن با سایر حوزه‌های علوم انسانی، به نارسایی و تأثیرات منفی نقد غربی بر هنر و ادبیات جهان اشاره و بر حفظ هویت آن تأکید ...  بیشتر

بررسی و نقد کتاب دستور کاربردی زبان عربی جلد دوم: آموزش نحو تالیف عبد الرسول کشفی

محمد علی سلمانی مروست

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 109-124

چکیده
  تدوین منابع آموزشی صرف و نحو از دیرباز مورد توجه دانشمندان زبان عربی بوده و است. کتاب «دستور کاربردی زبان عربی جلد دوم: آموزش نحو » تالیف عبد الرسول کشفی، دکترای فلسفه و حکمت اسلامی، از جمله آثاری است که جهت آموزش نحو در دانشگاه ها به رشته تحریر درآمده و مورد توجه مدرسان و دانشجویان واقع و چاپ های متعددی از آن منتشر شده است. نیاز ...  بیشتر

تحلیل انتقادی مقالات علمی ـ پژوهشی مجلۀ ادب عربی با محوریت ادونیس

ابوالحسن امین مقدسی؛ مهدیه قیصری

دوره 2، شماره 3 ، فروردین 1400، ، صفحه 121-142

چکیده
  مقالات علمی ـ پژوهشی ضوابط و معیارهای مشخصی در فرم و محتوا دارند که رعایت کردن آن­ها ضمن تأثیر در ارائۀ بهتر مطلب، زمینه را برای دریافت بهتر و آسان‌تر خواننده فراهم می‌سازد. ارائۀ تحلیل‌های محتوایی و بررسی‌های استدلالی یا استنادی زمانی ممکن خواهد بود که پژوهشگر استانداردهای لازم در پیکره‌بندی و نگارش مقالات را رعایت کند و بتواند ...  بیشتر

جستاری در نقد کتاب تاریخ النقد الأدبی فی الأندلس اثر محمد رضوان الدایة

مهدی عابدی جزینی

دوره 1، شماره 2 ، دی 1399، ، صفحه 123-143

چکیده
  خوانشِ نقدی در عرصه­های گوناگون، میزان کارایی و تأثیرگذاری متن مورد بررسی را برای مخاطب هویدا می­سازد و ویژگی­های مثبت و منفی متن را تبیین می­کند، زیرا نگرش نقادانه، خاستگاهی سازنده است که خلل­های موجود، کاستی­ها و کمبودها را نشان می­دهد. موضوع نقد ادبی در سرزمین اندلس، کم­تر مورد توجه ناقدان و تحلیلگران ادبی بوده است. ...  بیشتر

تحلیل و بررسی نقادانه کتاب «الکافی فی البلاغة : البیان و البدیع والمعانی»

موسی عربی

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 127-143

چکیده
  در این جستار کتاب «الکافی فی البلاغة : البیان و البدیع والمعانی» که یکی از کتب آموزشی علوم بلاغی و اثر ایمن امین عبدالغنی است را به منظور معرفی به جامعه علمی مورد تحلیل و بررسی نقادانه قرار داده‌ایم. این اثر با روش تحلیل محتوا مورد نقد و بررسی قرار گرفته و مهمترین نتایج در دو بخش نقاط قوت وکاستی‌های کتاب تبیین شده است. از مهمترین ...  بیشتر

خوانشی انتقادی از کتاب نقش و نقش‌گرایی در بلاغت عربی

علی قهرمانی؛ علی مصطفی نژاد

دوره 2، شماره 3 ، فروردین 1400، ، صفحه 143-168

چکیده
  تحلیل انتقادی کتاب­‌های مختلف در صورت انطباق با اصول علمی، فعالیتی مطلوب و ارزشمند محسوب می­‌شود. در پرتو اندیشۀ انتقادی و با تکیه بر اصول و مبانی علمی، رشد و بالندگی در عرصه­های مختلف حاصل خواهد شد. بر این ­اساس، تحلیل انتقادی کتاب نقش و نقش‌گرایی در بلاغت عربی اثر علیرضا محمدرضایی و مهران غلامعلی­زاده، از طریق قرائت تنگاتنگ ...  بیشتر

شکوه متنبی در بوتۀ نقد: نقد و بررسی کتاب شکوه متنبی اثر موسی اسوار

صادق عسکری

دوره 1، شماره 2 ، دی 1399، ، صفحه 145-166

چکیده
  نقد و بررسی انتقادی تولیدات علمی، و یادآوری موارد قوت و ضعف آن­ها، رشد و ارتقای کیفی آثار علمی را به دنبال خواهد داشت. رسیدن به کمال مطلوب در نگارش علمی، پس از نقدهای صریح و سازنده میسر است. در این نوشتار کتاب شکوه متنبیأثر موسی اسوار، که دربردارندۀ ترجمه و شرح فارسی 55 قصیدۀ مشهور متنبی است، با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، نقد و ...  بیشتر

نقدی بر کتاب آموزش صرف (دستور کاربردی زبان عربی) اثر عبدالرسول کشفی

فرشته فرضی شوب

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 147-163

چکیده
  با توجه به آمیختگی برخی از رشته‌های دانشگاهی با زبان عربی، کتاب‌های بسیاری در ارتباط با آموزش قواعد عربی نگاشته شده است؛ یکی از این کتابها که مورد استقبال مخاطبان قرارگرفته و چندین بار نیز تجدید چاپ شده است کتاب «آموزش صرف» از عبدالرسول کشفی است که در راستای تسهیل فراگیری صرف عربی برای رشته‌های دانشگاهی تالیف شده و مورد توجه ...  بیشتر

تحلیل انتقادی کتاب فی الشعر العباسی، تحلیلٌ وتذوقٌ

عبدالحسین فقهی؛ محمد رضا غفاری

دوره 1، شماره 2 ، دی 1399، ، صفحه 167-189

چکیده
  در رابطه با شعر و ادبیات عصر عباسی، نقدها و تحلیل­های متعددی به رشتۀ تحریر درآمده است. کتاب فی الشعر العباسی، تحلیل وتذوق، اثر ابراهیم عوض، ناقد و ادیب مصری است که می­کوشد با زبانی ساده و به دور از تکلف و اصطلاحات پیچیدۀ نقدی، برجسته­ترین قصاید ادب عباسی را برای مخاطب قابل فهم سازد و با رویکرد فرمالیستی، جنبه­های زیبایی­شناسی ...  بیشتر

بررسی مضامین کاربردی در سرفصل آموزشی رشتۀ زبان و ادبیات عربی و تحلیل گفتمان انتقادی کتاب هجرة النصوص، دراسات فی الترجمة الأدبیة و التبادل الثقافی نوشتۀ عبده عبود

سید اسماعیل قاسمی موسوی

دوره 2، شماره 3 ، فروردین 1400، ، صفحه 169-195

چکیده
  کتاب هجرة النصوص، دراسات فی الترجمة الأدبیة و التبادل الثقافی نوشتۀ عبده عبود، ازجمله آثار مهم و درعین ­حال اندکی است که به مسئلۀ ترجمه در ادبیات تطبیقی پرداخته و در آن اهمیت ترجمه در روابط بینافرهنگی و منافع این روابط، آموزش زبان عربی در آلمان و بالعکس و... تبیین شده است. در مقالۀ حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی تلاش شده تا گذشته از بررسی ...  بیشتر

خوانش و نقدی بر کتاب شعر پایداری در عراق معاصر

امیر فرهنگ نیا

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 167-188

چکیده
  هدف از تألیف کتاب در حوزه شعر پایداری معاصر، آشنایی مخاطب با عناصر پایداری است تا مؤلف بتواند بر اشتیاق و انگیزه مراجعه به چنین حوزه‌ای بیفزاید. از این رو کتاب شعر پایداری در عراق معاصر در صدد آن بر آمده است تا شمار فراوانی از شاعران پایداری در عراق، در دوره‌ی معاصر را معرفی نموده وبه تحلیل عناصر پایداری در اشعار آنان از دو منظر محتوا ...  بیشتر