نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی، کرمانشاه،

2 دکتری زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی، کرمانشاه،

چکیده

عزالدین المناصره از منتقدان فرهنگی ـ سیاسی در حوزة نقد ادبی است که با نگارش کتاب النقد الثقافی المقارن؛ منظور جدلی تفکیکیبر غنای ادبیات تطبیقی در جهان عرب افزوده است. مؤلف در این کتاب، ضمن تعریف نقد فرهنگی و هم‌پوشانی آن با سایر حوزه‌های علوم انسانی، به نارسایی و تأثیرات منفی نقد غربی بر هنر و ادبیات جهان اشاره و بر حفظ هویت آن تأکید کرده است.
پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، ضمن معرفی اثر، به ارزیابی نقد فرهنگی از دیدگاه مناصره و دیدگاه‌های ایدئولوژیکی وی به مباحث ادبی و هنری در کتاب مذکور پرداخته است. گفتنی است به چالش کشیدن افکار ملی و فراملی و معرفی نقد فرهنگی تطبیقی به عرصة نقد تطبیقی جهان عرب، ازجمله مزایای کتاب مورد پژوهش مناصره است. البته کلی‌گویی، نادیده گرفتن واقعیت‌ها، عدم ذکر مستندات و ادله جهت اثبات مدعای خویش، نبود روند منطقی و اصولی جهت ورود به موضوع و عدم دسته‌‌بندی مطالب، ازجمله نقدهای محتوایی و ساختاری است که بر کتاب مناصره وارد شده و در پژوهش حاضر به تفصیل دربارة آن­ها سخن رفته است.

کلیدواژه‌ها

آسابرگر، آ. (1379). نقد فرهنگی. ترجمة ح. مشیرزاده. تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران (انتشارات باز).
بعلی، ح. (2007). مدخل فی نظریة النقد الثقافی المقارن. الجزائر: منشورات الإختلاف.
جمال‌الدین، م. س. (2003). ادبیات تطبیقی؛ پژوهشی تطبیقی در ادبیات عربی و فارسی. ترجمة س. حسام‌پور و ح. کیانی (1389). شیراز: دانشگاه شیراز.
زینی‌وند، ت. (1393). آن سوی ماهیّت ادبیّات تطبیقی از دیدگاه ناقدان عرب. پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، 2، 1- 26.
زینی‌وند، ت. (1394). معرفی و تحلیل دیدگاه‌های نقدی ادوارد سعید بر چالش‌های بنیادین ادبیات تطبیقی. پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، 2، 47- 70.
سعید، ا. (1994). الثقافة والامبریالیة. ترجمة ک. ابودیب (2014). بیروت ـ لبنان: دار الآداب.
سعید، ا. (1977). الإستشراق: المعرفة، السلطة، الإنشاء. ترجمة ک. ابودیب (1995). بیروت: مؤسسة الأبحاث العربیة.
سعید، ا. (2004). تأملات حول المنفی. ترجمة ث. دیب (2007). بیروت: دارالآداب.
غزول، ف. (2000). الفلسطینیون والأدب المقارن: روحی الخالدی، إدوارد سعید، عزالدین المناصرة، حسام الخطیب. عمّان: الصایل.
الغذامی، ع.، و عبدالنبی، ا. (2004)؛ نقد ثقافی أم نقد ادبی. دمشق: دارالفکر.
الغذامی، ع. (2005). النقد الثقافی: قراءة فی الأنساق الثقافیة العربیة. بیروت: الدار البیضاء.
فردوسی‌پور، ع. (1391). اثربخشی پاراگراف­بندی متن علمی بر درک مطلب دانشجویان. پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، 26، 46- 59.
محیدلی، ف. (1978). تحوّلیومیإلیشعراسطوری. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسة والنشر.
المناصره، ع. (1988). المثاقفة و النقد المقارن. عمان: دارالکرمل.
المناصره، ع. (2005). النقد الثقافی المقارن؛ منظور جدلی تفکیکی. عمان/ اردن: دارمجدلاوی.
نادری، ر. (1397). اصول و مبادی نقد فرهنگی از دیدگاه عزالدین المناصره. رسالة مقطع دکتری رشتة زبان و ادبیات عرب. دانشکدة ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه رازی کرمانشاه.
امینی نجفی، ع. (1387). محمود درویش؛ ندای پایداری ملتی رنج‌دیده.
الصویری، ا. (2011). الشاعر الفلسطینی الکبیر عز الدین المناصرة. وکالة أنباء الشعر:
فرهمند، م. (1395). جنجال بر سر اشعار محمود درویش در اسرائیل. فرهنگ و هنر جهان. رادیو فردا:
فیصل القصیری (2005). بنیة القصیدة فی شعر المناصرة. رسالة مقطع دکتری. دانشگاه الموصل، عراق.
المناصره، ع. (2018). صورة الیهودی فی الشعر الفلسطینی المعاصر. موقع الحوار المتمدن:
المناصره، ع. (2019). عزالدین المناصرة: «مانیفستو»… النقد الثقافی المقارن: عالم بلا حدود… ولکن... جدلیة الأدبی و الثقافی أین آداب باقی العالم: