نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاردیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه یزد

چکیده

تدوین منابع آموزشی صرف و نحو از دیرباز مورد توجه دانشمندان زبان عربی بوده و است. کتاب «دستور کاربردی زبان عربی جلد دوم: آموزش نحو » تالیف عبد الرسول کشفی، دکترای فلسفه و حکمت اسلامی، از جمله آثاری است که جهت آموزش نحو در دانشگاه ها به رشته تحریر درآمده و مورد توجه مدرسان و دانشجویان واقع و چاپ های متعددی از آن منتشر شده است. نیاز به منابع کارا بر اساس شاخص ها و استانداردهای یک کتاب درسی دانشگاهی، بررسی و نقد این اثر را ضروری می نماید. این پژوهش بر اساس دستورالعمل شورای بررسی متون و تحلیل محتوای کتاب، به بررسی و نقد این کتاب پرداخته است. نتایج به دست آمده عبارتند از: وضوح و سهولت اثر، پرداختن به مباحث کلی و کاربردی و اجتناب از ذکر جزئیات غیر کاربردی، تنوع و کاربردی بودن تمرینات، تقسیم بندی های مناسب و استفاده از شاهد مثالهای قرآنی و روایی که علاوه بر جذابیت محتوایی، برای دانشجویان مأنوس است؛ در کنار این مزایا، این اثر دارای اشکالات متعدد لفظی و محتوایی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است به علاوه از نظر سطح محتوایی کتاب، این اثر بیشتر مناسب رشته های غیر تخصصی به نظر می رسد.

کلیدواژه‌ها

ابن‌الرسول، سید‌محمد‌رضا و الهه صفیان (1396)، «بررسی و نقد کتاب قواعد کاربردی زبان عربی تألیف زهرا ریاحی و سید‌فضل‌الله میر‌قادری»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌‌های علوم انسانی، دورة هفدهم، ش 1.
ابن‌عقیل، محمد (1368)، شرح ابن‌عقیل، ج 1، تهران: ناصرخسرو.
ابن‌هشام، جمال‌الدین (1979 م)، مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب، بیروت: بی‌تا.
امین، احمد (بی‌تا)، ضحی الاسلام، بیروت: دار الکتاب العربی.
آذرنوش، آذرتاش (1374)، را‌ه‌های نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی، تهران: توس.
الجارم، علی و مصطفی امین (1407ق)، البلاغه الواضحه، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
جلایی، مریم (1396)، «بررسی و نقد کتاب قواعد کاربردی زبان عربی تألیف زهرا ریاحی و سید‌فضل‌الله میر‌قادری»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌‌های علوم انسانی، دورة هفدهم، ش 1.
حجتی، سید‌محمد‌باقر (1366)، تاریخ قرآن کریم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
سلمانی مروست، محمد‌علی (1385)، زبان قرآن و مطابقت آن با قواعد عربی از حیث جنس، عدد، و اعراب، یزد: نوین.
سیبویه، عمرو (1990 م)، کتاب سیبویه، ج 1، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
الشرتونی، رشید (1366)، مبادئ العربیه، ج 4، تهران: اسمائیلیان.
کشفی، عبد‌الرسول (1396)، دستور کاربردی زبان عربی؛ جلد دوم: آموزش نحو، قم: کتاب طه.
کیانی، حسین (1391)، «بررسی و نقد کتاب قواعد کاربردی زبان عربی تألیف زهرا ریاحی و سید‌فضل‌الله میرقادری»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌‌های علوم انسانی، دورة دوازدهم، ش 25.
معلوف، لویس (1365)، المنجد فی اللغه، تهران: اسمائیلیان.
میمندی، وصال و سمیرا صدیقی (1396)، «بررسی و نقد کتاب قواعد کاربردی زبان عربی تألیف زهرا ریاحی و سید‌فضل‌الله میر‌قادری»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌‌های علوم انسانی، دورة هفدهم، ش 1.
الهاشمی، احمد (بی‌تا)، جواهر البلاغه، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.