نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه سمنان

چکیده

کتاب‌هایی که در یک موضوع نگاشته می‌شود گاهی این سؤال را درپی دارد که با وجود بودن یکی، فایدة بعدی چیست؟ آیا نقص یا خللی نویسندة دوم را بر آن داشته که دست به نگارش جدیدی بزند یا حتی فراتر از آن با وجود بودن تألیفات فراوانی در متون منتخب، که گاهی با شرح و تحلیل همراه است، چه سودی به‌بار می‌آورد؟ دو کتاب موردنقد در یک سال نگاشته شده و هر کدام با انگیزه‌ای خاص یا احساس نیازی گردآوری شده است. اگر دو تألیف در یک سطح و با رویکرد واحدی بود امر موازنه دقیق‌تر و قدری سخت‌تر می‌شد، اما از این دو تألیف مختارات عامری درس­نامه‌ای برای این مادة درسی به‌شمار می‌آید و دیگری در راستای کتاب‌های سازمان سمت است که بیشتر جنبة آموزشی دارد و معیارهای خاصی نیز برای چاپ این کتاب‌ها دارد. نویسنده قصد خود را تکمیل کتاب تاریخ خود دانسته است. به‌سبب شکل دو اثر و شیوة پرداختن به متون این دوره، مقایسة دقیق بین دو کتاب کمی دشوار به‌نظر می‌رسد. از مهم‌ترین نتایج حاصل از این تحقیق آنکه اشکالات تقریباً فراوان شکلی و محتوایی در هر دو کتاب وجود دارد که نباید در کتاب‌های آموزشی وجود داشته باشد. گزینش سروده‌ها در کتاب مختارات بیشتر بر اساس واقعیت دانشجوی کارشناسی است و کاملاً یک درس­نامه به‌شمار می‌آید، اما متون در کتاب المنتخب کامل‌تر و متنوع‌تر است.

کلیدواژه‌ها

آباد، م. (1386). تاریخ الأدب العربی فی العصر العباسی (2). تهران: سمت.
آباد، م. (1396). المنتخب من نظم العصر العباسی ونثره (2). تهران: سمت.
البرقوقی، ع. (1986). شرح دیوان المتنبّی. بیروت: دارالکتاب العربی.
البستانی، ف.أ. (1993). المجانی الحدیثة عن مجانی الأب شیخو. بیروت: دارالمشرق.
التفتازانی، س. (لاتا). شرح المختصر علی تلخیص المفتاح. قم: دارالحکمة بالأوفست.
الجرجانی، ع. (1992). دلائل الإعجاز. شرح م. محمد شاکر. القاهرة: مطبعة المدنی.
الشلبی، أ. (1968). کیف تکتب بحثاً أو رسالة. مصر: دارالنهضة المصریة.
عامری، ش. (1396). مختارات من النّصوص الأدبیة فی العصر العباسی الثانی. سمنان: انتشارات دانشگاه سمنان.
غلامحسین‌زاده، غ.ح. (1380). راهنمای ویرایش. تهران: سمت.
فولادی، ع.ر. (1387). زبان عرفان. قم: فراگفت.
میراحمدی، س.ر.، نجفی، ع.، و لطفی مفرد، ف. (1392). متناقض­نما در نهج­البلاغه، حدیث­پژوهی، 9، 255ـ 280.
نجفی أسداللهی، أ. (1386). الطریقة الجدیدة من دروس دار العلوم العربیة. به اهتمام س. نجفی اسداللهی. تهران: دارالعلوم العربیة.
نعمه، أ. و آخرون (2001). المنجد فی اللغة العربیة المعاصرة. بیروت: دارالشروق.
الهاشمی، أ. (1388). جواهر البلاغة. قم: دارالفکر.
یعقوب، إ.ب. (2000). موسوعة النحو والصرف والإعراب. بیروت: دارالعلم للملایین.