نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه یزد

2 دانشگاه یزد، دانش آموخته دکترای زبان و ادبیات عربی

چکیده

مهارت نگارش به­منزلۀ آخرین مهارت­ زبانی با وجود اهمیت بسزایی که در آموزش زبان عربی دارد، تاکنون در ایران نویسندگان کتاب­های دانشگاهی و پژوهشگران کم­تر بدان توجه کرده­اند. چنانچه شواهد نشان می­دهد بیشتر دانشجویان و دانش­آموختگان رشتة زبان و ادبیات عربی با مشکلات فراوانی در زمینة نگارش به زبان عربی روبه­رو هستند. یکی از عوامل مؤثر در این امر، عدم دسترسی به منبع آموزشی کامل است که راهکارهای عربی­نویسی براساس اصول آموزش زبان در آن ارائه شده باشد. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی و تحلیل کیفی و انتقادی، مجموعة الرائد فی تعلیم اللغة العربیة ـ کتاب الإنشاء تألیف مسعود فکری را از دو جنبة شکلی و محتوایی ارزیابی کرده است. نتایج تحلیل نشان می­دهد که توجه به افزایش توانش زبانی زبان­آموز پس از مطالعة این کتاب و یادگیری و به­کار بردن نکته­های آموزشی آن، همچنین استفادة دقیق و مناسب از رنگ­ها در طراحی جلد و صفحه­آرایی آن و نگارش متن با قلم واضح و خوانا ازجمله موارد قوت این کتاب است، در حالی که گزینش متون ادبی فراوان و درج برخی از تمرین­ها که به­دلیل عدم بسترسازی آموزشی لازم، با سطح علمی و شناختی زبان­آموزان غیرگویش­ور به زبان عربی همخوانی ندارد، از موارد ضعف آن به­شمار می­رود.

کلیدواژه‌ها

آصف­زاده، س. (1384). تحلیل انتقادی مطالعات پژوهشی در پزشکی، پژوهش در پزشکی. مجلۀپژوهشی دانشکدۀ پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی، 3، 195ـ 201.
ابن­عقیل، ب. (1429). شرح ابن­عقیل علی ألفیة ابن مالک. أربع مجلّدات. قم: دارالغدیر.
براون، د. (1994). أسس تعلّم اللغة وتعلیمها. ترجمة ع. الراجحی و ع. ع. أحمد شعبان. بیروت: دار النهضة العربیة للطباعة والنشر.
جبایب، ع. (2011). صعوبات تعلم القراءة والکتابة من وجهة نظر معلمی الصف الأوّل الأساسی. مجلة جامعة الأزهر بغزة، 1، 1ـ34.
الجنزوری، ف.م.، و عبدالغنی، ق.ز. (2011). بناء استبیان لقیاس صعوبات تعلم اللغة العربیة للطلاب غیر الناطقین بالعربیة. مجلّة التربیة الإسلامیة والعربیة (مجلة محکّمة دولیاً علی الإنترنت3، 75 ـ 86.
حدادگر، ش. (1390). لطفاً خوش­رنگ زندگی کنید (رنگ و اثرات روانشناسی و فیزیولوژیکی). اصفهان: هشت بهشت.
فکری، م. (1397). الرائد فی تعلیم اللغة العربیة (کتاب الإنشاء). تهران: سمت/ پژوهشکدة تحقیق و توسعة علوم انسانی و دانشگاه امام صادق (ع).
قراگزلو فرهاد، ز.، سلیمانی، ن.، و آرمند، م. (1396). نقد و ارزیابی کتاب­های درسی پرکاربرد دانشگاهی رشتۀ علوم ارتباطات براساس استانداردهای کتاب درسی دانشگاهی. مجموعهمقالاتاولینهمایشملینقدمتونوکتبعلومانسانی، صص. 235 ـ 255.
کعوان، م. (2001). سلطةالنصفیدیوانالبرزخوالسکینللشاعرعبداللهحمادی. قسنطینة: منشورات النادی الأدبی.
لوچر، م. (1369). روان­شناسى و رنگ. ترجمۀ م. روانى‌پور. تهران: آفرینش.
متقی­زاده، ع. (1397). نقد و تحلیل محتوا در تراز کتاب­های درسی دانشگاهی (مطالعة موردی: کتاب قواعد و متون عربی). پژوهش­نامة انتقادی متون و برنامه­های علوم انسانی، 4، 217 ـ 233.
مجموع المؤلفین (1427ق). المعجم الوسیط. تهران: مکتبة المرتضوی.
محمودی، م.ه.، و احمدی صفا، م. (1393). ارزشیابی الگومحور کتاب­های انگلیسی برای اهداف خاص (esp). پژوهش­نامة انتقادی متون و برنامه­های علوم انسانی، 3، 113 ـ 133.
معروف، ی.، و باقری، ب. (1391). جایگاه نمادین رنگ در ادبیات مقاومت، نمونۀ موردپژوهانه: سمیح القاسم. ادبیات پایداری، 6، 477ـ 500 .
مقدسی، ح. (1372). روانشناسی هنر برای کودکان عادی و استثنائی. تهران: چاپار فرزانگان.
نوریان، م. (1393). روش­های ارزشیابی کتاب­های درسی دانشگاهی مزایا و محدودیت­ها. پژوهشونگارشکتبدانشگاهی، 33، 1 ـ 17.
 
References
Bradfield, B., & lethaby, C. (2010). The Big Picture. Oxford: Richmond.
Ellis, R. (1985). Understanding Second Language Acquisition. Oxford university press.
Jahangard, A. (2007). The evaluation of the EFL materials taught at Iranian public high schools. Asian EFL Journal, 1, 130-150.
Khutorskoi, A.V. (2006).»The place of the textbook in the didactic system. Russian Education and Society, 48 (3), 78 - 93.
Neill, R، (1982). Why Use Textbooks?. ELT Journal, vol. 36/2, 104–111.
Tomlinsom, B. (2014), Developing materials for Language Teaching؛ Quoted from: Hyland, K, Materials for Developing Writing Skills. Bloomsbury academic Press: London.