نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان،

چکیده

در سال­های اخیر با شتاب گرفتن حرکت ترجمه انواع متون از عربی به فارسی، ضرورت نقد ترجمۀ معیارمند، بیش‌ازپیش خودنمایی می­کند، بر همین اساس، پژوهش حاضر درنظر دارد ترجمۀ فارسی کتاب نقوش فارسیة علی لوحة عربیة، با عنوان نگاره­های فارسی بر سنگ­نوشته ادب عربیرااز منظر نظریۀ «انتخاب­های ترجمه­ای فرزانه فرحزاد» مورد نقد و بررسی قرار دهد. برای این منظور، انتخاب‌های ترجم‌ه­ای کتاب مذکور که بنابر نظریۀ فرحزاد در سه سطح متن، پیرامتن و نشانه­ای تقسیم‌‌بندی می­شود، بررسی و مشخص شد که تغییرات ترجمه­ای ایجادشده در سطح متن، غالباً با هدفی خاص بوده و قابل توجیه است؛ البته گاهی نیز این تغییرات از روی اشتباه مترجمان ایجاد شده است. همچنین در سطح پیرامتن نوع نگارش مقدمۀ مترجمان باعث شده تا مخاطب کتاب هیچ پیش­‌انگاشتی از مطالب متن و روش ترجمه نداشته باشد. طرح جلد و نوع خط که در سطح نشانه­ای موردبررسی قرار می­گیرد از نقاط قوت ترجمه است.

کلیدواژه‌ها

ابن منظور (بی­تا). لسان‌العرب. القاهرة: دارالمعارف.
اقبال لاهوری، م. (بی­تا). جاویدنامه. کلکته: بی­نا.
جمال‌الدین، م.س. (1992). الأدب العربی والشاهنامة. مجلة کلیة الإنسانیات والعلوم الاجتماعیة، 15، 39-62.
جمال‌الدین، م.س. (1993). محمد إقبال وموقفه من وحدة الوجود. مجلة کلیة الشریعة والقانون والدراسات الإسلامیة، 11، 173-194.
جمال‌الدین، م.س.  (1389). نگاره­های فارسی سنگ­نوشتۀ ادبی عربی. ترجمۀ ق. مختاری و م. شهبازی. اراک: دانشگاه اراک.
خان‌جان، ع.ر. (1390). پیشنهاد الگویی برای تحلیل انتقادی ترجمه. مطالعات زبان و ترجمه، 5، 93 ـ 130.
ماندی، ج. (1394). معرفی مطالعات ترجمه. ترجمۀ ع. بهرامی و ز. تاجیک. تهران: رهنما.
الزبیدی، س.م. (2000). تاج‌العروس من جواهر القاموس. تحقیق: إ. الترزی. الکویت: مؤسسة الکویت للتقدم العلمی.
فرحزاد، ف. (1390). نقد ترجمه: «ارائۀ مدلی سه‌وجهی». مجلۀ پژوهش‌نامه، 88، 30-48.
قانعی‌فرد، عرفان (1384). قاضی و رسالت مترجم. تهران: نقش و نگار.
لطفی‌پورِ ساعدی، ک. (1390).  درآمدی به اصول و روش ترجمه. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
نیومارک، پ. (1390). دورۀ آموزش فنون ترجمه. ترجمۀ م. فهیم و س. سبزیان. تهران: رهنما.